Nikt się nie spodziewał, że w sali Balzera, jezuickim Auditorium Comicum, pod warstwami tynku i farb przetrwała dekoracja malarska z pierwszej połowy XVIII wieku. Rutynowe odkrywki przed planowanym remontem nieoczekiwanie odsłoniły fragmenty barokowych malowideł ściennych.
We wnęce okiennej tuż przy wejściu do sali, widoczny jest namalowany lekkimi pociągnięciami pejzaż zimowy: nagie drzewo, domy o dachach pokrytych śniegiem, myśliwy z fuzją na ramieniu, któremu towarzyszy mniejsza postać ciągnąca sanki. Inna z odsłoniętych partii ukazuje okręt, a jeszcze inna - wazon z kwiatami.
Od dwóch lat trwają prace badawcze, przygotowujące remont konserwatorski Auli Leopoldyńskiej i znajdujących się nad nią sal im. Oswalda Balzera oraz im. Polonii Wrocławskiej, które wydzielono na początku XX wieku z dawnej sali teatralnej. Wygląd tej ostatniej znamy jedynie z krótkiego opisu Johanna Christiana Kundmanna: „Nad drzwiami sali teatralnej, jak nad dużym Auditorio Academico (Aulą Lepopoldyńską – przyp. Ł.K.), napisane jest złotymi literami AUDITORIUM COMICUM, które jednak jest dłuższe o dwa okna i razem po obu stronach i z tyłu ma 24 okna. Nad wejściem wewnątrz znajduje się obszerna scena dla widzów, jak i pod nią miejsce dla nich: bliżej teatru zamknięta przestrzeń dla osobistości i znamienitych widzów, najbliżej tegoż – miejsce dla muzyków. Sam teatr jest bardzo długi, opatrzony wieloma urządzeniami i mechanizmami, z przodu po obu stronach znajdują się tu balkony ze schodami prowadzącymi do wnętrza teatru, z ażurowymi, wygiętymi balustradami. Na obniżonym sklepieniu namalowane są cztery monarchie, nad tym siedzi na tronie Jego Rzymski Cesarski Majestat CAROLUS VI i cztery części świata, wszystko to namalował wybornie ojciec Kuben z Towarzystwa Jezusowego.”
Dekoracja malarska teatru powstała zapewne przed rokiem 1739, bo później Johann Kuben – śląski malarz i matematyk, ur. w 1697 r. w Bystrzycy Kłodzkiej, zm. 1770 w Opolu) – zajęty był tworzeniem niezwykle bogatego wystroju kościoła pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Brzegu.
Pomimo dewastacji gmachu uniwersytetu podczas wojen śląskich sala teatralna funkcjonowała do końca XVIII wieku. Jednak niebezpieczne obciążanie stropu nad Aulą Leopoldyńską przez tłumy widzów wymusiło przeniesienie spektakli na parter do obecnej sali im. Romana Longchamps de Bérier. W roku 1811 inspektor budowlany Karl Geissler wykonał techniczną ekspertyzę gmachu i nakazał wymianę stropu nad salą teatralną. Zapewne w tym czasie dekoracje ścian pokryto nowymi tynkami.
Od 1814 roku w dawnym teatrze eksponowano zbiory Muzeum Zoologicznego i Przyrodniczego, które na początku wieku XX przeniesiono do nowego budynku przy ul. Sienkiewicza 21. Auditorium Comicum przeszło kolejną transformację – wydzielono z niego przedsionek i dwie sale wykładowe.
Szanse na odkrycie pozostałości dekoracji dawnego teatru wydawały się niewielkie, jednak już pierwsze sondażowe odkrywki, wykonane w zeszłym tygodniu przez konserwatora malarstwa Jacka Kobielę, ukazały bardzo dobrze zachowaną dekorację malarską, wypełniającą wnęki okien i sięgającą aż do stropu.
To sensacyjne odkrycie zmienia dotychczasowe ustalenia dotyczące remontu i każe ponownie przemyśleć koncepcję aranżacji dawnej sali teatralnej. Trzeba będzie rozszerzyć zakres badań i opracować technikę zabezpieczenia oraz konserwacji malowideł, ustalić ich zasięg i możliwości renowacji. W rezultacie możemy otrzymać wspaniałe wnętrze z oryginalnym i nieznanym dotąd wystrojem.
źródło: UW
poleca:
