Innowacje inżynierów z Politechniki Wrocławskiej

"Narzędzia zbrojone węglikami spiekanymi dla przemysłu leśnego i kamieniarskiego, często o skomplikowanej budowie, wymagały opracowania odpowiedniej technologii lutowania" - tłumaczą naukowcy.

Jak dodają, konieczne stało się lutowanie dużych stalowych korpusów narzędzi z wieloma kształtkami węglikowymi o powierzchni spajania wielokrotnie przekraczającej "bezpieczną" granicę. Technologia musiała zatem uwzględniać kompensację znacznych naprężeń własnych, powstających podczas studzenia narzędzi i doprowadzających do pęknięć, szczególnie w węglikach spiekanych.

Dzięki trafnie wybranej metodzie nagrzewania (przy użyciu generatora indukcyjnego wyprodukowanego w Instytucie Spawalnictwa w Gliwicach), opracowaniom doświadczalnym dla każdego rodzaju narzędzia, zastosowaniu nowych lutów i topników (opracowanych w Zakładzie Spawalnictwa ITMiA według receptury stworzonej w Politechnice Wrocławskiej), uzyskano właściwe zwilżanie i rozpływność lutu na węglikach spiekanych. Połączenia lutowane okazały się bardziej wytrzymałe na ścinanie w porównaniu z innymi dotychczas znanymi lutami.

"To sprawiło, że narzędzia takie mogą pracować w bardzo trudnych warunkach eksploatacyjnych, przy występowaniu zmiennych i dużych obciążeń w obróbce niejednorodnych materiałów" - zapewniają twórcy innowacji.

Liczne badania i próby lutowania pozwoliły na wdrożenie technologii produkcji narzędzi w firmie Węgliki Spiekane Baildonit Sp. z o. o. w Katowicach w 2007 roku. Próby eksploatacyjne opracowanych narzędzi dla przemysłu kamieniarskiego na Dolnym Śląsku zakończyły się powodzeniem. Potwierdza to pozytywna opinia producenta kostek granitowych w Kopalni Sobótka.

Nowo opracowane narzędzia stosowane są dzisiaj również w maszynach służących do przygotowania gleby, rozdrabniania pozostałości pozrębowych, karczowania, frezowania pni, rozdrabniania kamieni i recyklingu. Dzięki nowoczesnej technologii udaje się rozdrobnić pozostałości zrębowe w miejscu ich powstania. Umożliwia to zachowanie elementarnego ekosystemu leśnego w równowadze. Narzędzia są też wykorzystywane do odspajania i przerabiania podłoża o znacznej zwięzłości np. nawierzchni dróg gruntowych.

Opracowana dodatkowo technologia regeneracji redukuje do 60 proc. koszty wytwarzania w porównaniu z kosztami nowych narzędzi.

Nagrody i wyróżnienia Wrocławskiej Rady FSNT NOT przyznawane są corocznie za osiągnięcia wdrożone w roku poprzednim i zgłoszone do 30 kwietnia danego roku. Jak informuje NOT, konkurs ma na celu pobudzenie techniczno-ekonomicznego rozwoju kraju lub poszczególnych jego regionów, inspirowanie twórczych postaw i zespołów lub osób oraz promocję oraz wyróżnienie wybitnych rozwiązań techniczno-ekonomicznych oraz podkreślenie rangi i znaczenia postępu naukowo-technicznego oraz ekonomicznego dla całej gospodarki kraju.

Nagrody są przyznawane za wybitne wdrożenia w zakresie konstrukcji obiektów, maszyn, urządzeń, sprzętu i materiałów, procesów technologicznych, kompleksowej mechanizacji i automatyzacji procesów wytwórczych, zmniejszenie zużycia materiałów, surowców i energii, rozwiązań organizacyjno-ekonomicznych, a także ochrony środowiska oraz warunków bezpieczeństwa i higieny pracy.

W ubiegłorocznym konkursie organizowanym przez Wrocławską Radę Federacji Stowarzyszeń Naukowo-Technicznych NOT trzy pierwsze i drugą nagrodę zdobyli naukowcy z Politechniki Wrocławskiej. Za wdrożenia nagrodzono ponadto trzy zespoły Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. Wyróżniono też projekt Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu. (PAP)