
Heiner Müller Heiner Müller (1929-1995) uważany jest za najwybitniejszego niemieckiego dramaturga drugiej połowy XX wieku. A jednak autor ten jest w Polsce mało znany (mówimy o znajomości powszechnej) i rzadko wystawiany. Zatem „nadrabiamy” te zaległości, przygotowując polską prapremierę jego Cementu, sztuki z 1972 r., którą przetłumaczyli dla naszego teatru Małgorzata Sugiera i Mateusz Borowski.
Heiner Müller CEMENT (Zement)
Prapremiera polska: 4.04.2009, Duża Scena
3 kwietnia o godzinie 18.00 odbędzie się spotkanie "Wokół premiery".Cement Müllera jest parafrazą książki o tym samym tytule napisanej w 1925 r. przez radzieckiego pisarza Fiodora Gładkowa i uważanej za pierwowzór powieści produkcyjnej.
Książka opowiada historię czerwonogwardzisty, Gleba Czumałowa, który wraca do rodzinnego miasta z wojny domowej przeciwko Białym. Właśnie zaczął się okres NEPu – nowej polityki ekonomicznej. Bohater zastaje w rodzinnym mieście rozkładający się porewolucyjny porządek. Symbolem tego rozkładu jest niedziałająca fabryka cementu. Powieść pokazuje walkę Czumałowa z niedobitkami Białej Armii i nową biurokracją o uruchomienie fabryki oraz jego próby ratowania swojego małżeństwa.
Müller wykorzystał nachalnie ideologiczną powieść Gładkowa do zbudowania dramatu o tym, jak rewolucja pod maską wyzwolenia z biedy i ucisku dokonuje zemsty na wszystkich, których uważa za swoich wrogów, zastępując wolność – biurokracją, pracę – walką z sabotażystami, a związki międzyludzkie – rozpalaniem konfliktu między panem i niewolnikiem.
Realizatorów spektaklu nie interesuje kontekst historyczny, ale świat, w którym żyjemy tu i teraz. Twórcy traktują sztukę Müllera jako swoistą antyutopię, jako opowieść o tym, co się dzieje z politycznymi obietnicami poprawy życia, zmieniającymi się w kulturową wojnę o historię, pamięć, kształt świata wartości, nie proponując w istocie alternatyw dla powszechnego raju, nowego, wspaniałego świata. Jaką cenę – również w życiu prywatnym – płaci człowiek za całkowite oddanie się ideologii nowego moralnego ładu z rozmaitych zresztą przyczyn: prawdziwego przekonania, wyrachowania, miłości do władzy i przemocy.
Müller po mistrzowsku stworzył uniwersalny wymiar dla moralnej problematyki sztuki, wprowadzając do niej wątki antyczne i mitologiczne – Odyseusza, Medei, Prometeusza, Heraklesa.
Przekład: Małgorzata Sugiera i Mateusz Borowski
Reżyseria: Wojtek Klemm
Dramaturg: Igor Stokfiszewski
Scenografia: Mascha Mazur
Kostiumy: Julia Kornacka
Muzyka: Dominik Strycharski
Choreografia: Efrat Stempler
Światło: Jan Sławkowski
Autora reprezentuje henschel SCHAUSPIEL.<www.wroclaw.pl>